Vragen aan Peerke - Verhaal uit het Paviljoen [4]

Een zaterdagmiddag. Martien Stoop en zijn gezelschap lopen of rijden de Kruisweg en bezichtigen aansluitend het Peerke Donders Paviljoen. Na afloop vertelt Martien: “Ik ben yogaleraar van deze vier mensen en omdat ze een functiebeperking hebben, geef ik aangepast les bij een van hen thuis.Ik zie overeenkomsten tussen wat zij doormaken en melaatsen. Beiden ondervinden vaak onbegrip, mensen reageren onprettig. Ze zijn genoodzaakt heel veel te investeren en van hun nood een deugd te maken. Het leven daagt hen uit. Ik vind het hartverwarmend hoe solidair ze met elkaar zijn, hoe ze elkaar aanvoelen en begrijpen. Het is voor hen een hele klus om te komen tot zelfacceptatie en een liefdevolle omgang met zichzelf. Ik kan veel van ze leren.” Innerlijke vrede“Ik zie hier in het Paviljoen veel lijden maar vind niet het antwoord wat de functie van dat lijden is. Ook vraag ik me af hoe Peerke naar de mens, de melaatse mens keek. Zag hij hen als zielig, kwetsbaar, zondaars? Of als gelijken, als Godskinderen? Ook had ik Peerke graag willen vragen wat hij voor hen betekende, wat hij bijdroeg aan hun innerlijke vrede.Dit bezoek zet me aan om me nog meer te verdiepen in de kwestie waar iemand het meest mee geholpen is. De vraag ‘Wat wil je ten diepste?’ moet je stellen als je echt wilt helpen. Martien voordat hij richting horeca loopt om zich bij zijn yogavrienden te voegen: “Iedereen heeft het in zich om tot ‘verlossing’ te komen. Voor iemand die dat lukt, maak ik een diepe buiging en gaat mijn hart open. Misschien zouden niet de melaatsen op de knieën moeten voor Peerke maar hij voor hen. Uit waardering.”

Vriendschap in vijf woorden

Bijna honderd tafels waren beschikbaar bij de vijfde editie van Tilburg in Dialoog . Bijna honderd tafels waar gesproken werd over vijf verrassende thema´s : VIEREN - VEILIGHEID - VERBINDING IN 013 - VRIENDSCHAP – VRIJHEID. Aangezien in Peerke Donders Paviljoen onlangs het programma ‘De NWE Liefde’ was gestart, kozen we daar voor het thema ‘vriendschap’.  De Tilburgse Zuster van Liefde, Toos Scholtes was gespreksleider. Aan tafel zaten acht deelnemers.

Toos stelde voor om te beginnen met het nadenken over het begrip ‘vriendschap’.  Wat betekent dat voor jezelf? Hoe heb je dat ervaren? Na enkele ogenblikken stilte volgde een inventarisatie: ‘Vriendschap betekent vooral: ‘Er zijn voor elkaar’.’ Een van de deelnemers herinnert zich de grote woonkeuken waar zij als jongste van een groot gezin vriendschap ervoer wanneer er op de gammele pick-up een plaatje werd gedraaid en vrienden en vriendinnen van de gezinsleden met elkaar dansten. ‘Zo simpel was het.’ Aan tafel bevindt zich een jonge studente. Ze is achttien jaar en studeert Toegepaste Psychologie. Ze onderzoekt de relaties tussen ouders en kinderen en hoe die al dan niet van invloed zijn op vriendschapsrelaties.  Want hoe leer je om te gaan met vrienden en hoe ontmoet je mensen?  En wat betekent vriendschap in goede en slechte tijden?

Helaas zijn er pijnlijke ervaringen aan deze Tafel in Dialoog. In de diverse levens was er soms helemaal geen sprake van vriendschap.  Het deed zelfs meer dan pijn. Er waren verwachtingen die niet uitkwamen en het maakte enkelen van hen kwetsbaar. ‘Omdat je je openstelt.’  Men had het anders verwacht, een andere voorstelling van wat vriendschap zou moeten zijn. ‘Verdriet zou je samen moeten dragen.’ De eenzaamheid is pijnlijk voelbaar in uitspraken als: ‘Ik werd gepest op de lagere school, ’ en ‘Mijn vrienden lieten me zitten, juist na het enorme verdriet dat we hadden.’ Sommigen leerden ermee te leven door zichzelf in de 'overlevingsstand' te zetten. En een ander ‘plakte een pleister op de verharding. Alsof het er zachter van werd.’ Naast het kijken naar de ander, blijkt aan de dialoogtafel ook het belang van kijken naar jezelf in vriendschappen: ‘Is ‘jezelf zijn’ niet het allerbelangrijkste?’ Ook woorden als ‘oprechtheid’ en ‘authenticiteit’ worden genoemd met als motivatie: ‘want daarmee houd je het langste vol.’ Een deelneemster vertelt hoe zij kijkt naar de ogen van de ander:  ‘Het zijn de spiegels van de ziel.’

Na deze herinneringen en ervaringen vraagt Toos Scholtes de deelnemers even te dromen. In hoeverre kan vriendschap een bijdrage leveren aan een betere wereld? ‘Minder eenzaamheid’ en  ‘acceptatie’ en ‘vroeger kon je overal binnenlopen. Er was persoonlijk contact.’ De deelnemers zijn positief: ‘versterken van het saamhorigheidsgevoel’ en ‘zorgen voor elkaar’. Hoe mooi zou het zijn om te leven in een wereld waar geen jaloezie was. Waar iedereen gelijk was en geen onderscheid in wat dan ook.  Geen etiketten, maar gelijkwaardigheid en luisteren naar elkaar. Respect hebben voor de ander. ‘Zonder aanziens des persoons’.

De Zuster van Liefde vraagt de deelnemers na het herinneren, ervaren en dromen om een volgende stap te maken: het ‘doen’. ‘Wat kun je morgen doen om die wereld beter te maken? Hoe kun je de dromen  van vandaag de komende tijd gaan vormgeven? Een gespreksdeelnemer oppert:  ‘een bezoek brengen aan eenzamen’ en een ander: ‘saamhorigheid bevorderen in de vereniging waar ik bij hoor.’ Het zijn positieve opbeurende gedachten,maar hoe sommige tafeldeelnemers hun best ook doen, ze weten het niet. ‘Eigenlijk vraag je je dan af: kan er dan iets veranderen? …. Moet de wereld niet gewoon weer een volksbuurt worden. Waar je bij elkaar binnenloopt, gewoon achterom?’ Iemand stelt voor: ‘is het een idee om op een zondag een kopje koffie aan te bieden in de kerk?’ Een ander antwoordt: ‘Misschien kan het nog eenvoudiger en is de wereld al gebaat met gewoon even te glimlachen naar elkaar.´ Zou het zo eenvoudig zijn? Kun je het brede begrip 'vriendschap' niet vatten in slechts vijf woorden die vragen: ‘Hoe gaat het met jou?’