Is de slavernijperiode echt al 150 jaar geleden afgesloten?

Over vier dagen vieren we precies 150 jaar afschaffing van de slavernij in ‘de Nederlandse koloniën in de West’. 1 juli 1863 - 1 juli 2013.

Toch rijzen er nog steeds vragen over de eeuwenlange slavernijperiode en of die al wel echt 150 jaar is afgelopen? Gisteren (26/06/13) verscheen er een artikel in het Brabants Dagblad, getiteld ‘Afro-Surinamer kampt nog altijd met slavernij’. Iwan Wijngaarde (Paramaribo) vertelt in dit artikel over de impact van de slavernij anno 2013. Hij stelt dat de sociaal-economische achterstand van een groot deel van de Afro-Surinaamse bevolking nog te maken heeft met de periode van slavernij. Ook het leven met de dag, en dus niet denken aan de toekomst, zou volgens hem hier mee te maken hebben. ‘Neem de zware straffen en onthoofdingen die de slavernijeigenaren in het openbaar lieten voltrekken, met als doel angst te zaaien’.  Hierdoor zagen mensen geen toekomst voor zichzelf en dat, zo zegt Wijngaarde, heeft nog steeds impact op de manier van leven van de Surinamers nu. Bewustwording en kennis nemen van de slavernij zou een stap in de goede richting zijn.

Naast Wijngaarde zijn er ook anderen die de bewustwording van dit deel van de geschiedenis zien als een mogelijkheid om verandering te brengen in de huidige situatie.

NiNsee & Bijlmer Parktheater brengt het bewustzijn bij vele mensen in de vorm van theater.

Het theaterstuk ‘Rebelse vrouwen’, waar we op dit blog al eerder over schreven, stelt vragen over het slavernijverleden. Kunnen we wel spreken over verleden tijd? Het stuk gaat over drie vrouwen. Zij stappen uit het verleden naar het heden en ontmoeten daar een vierde vrouw. Deze vrouw leeft in Nederland in de prostitutie en de macht van de pooier blijkt vergelijkbaar met de macht van de slavenbezitter. Er worden belangrijke vragen gesteld over (hedendaagse) vormen van slavernij. Zo wordt het brandmerkteken van de slaven als symbool van bezit van de West-Indische Compagnie vergeleken met de tatoeage 'Steve 4 ever yours'. 

In het Peerke Donders Paviljoen worden bezoekers ook bewustgemaakt van de periode van slavernij. De tentoonstelling ‘Zielenzorg & Zielenmoord’ in Peerke Donders Paviljoen bevat een zevental thema’s: gewin, geloof, gesel, gekleurd, gebrek, gebroken en gedeeld. Het laatste thema refereert aan de vraag: in hoeverre kunnen we spreken van een gedeeld slavernijverleden in Tilburg? Om deze vraag te beantwoorden organiseerde Peerke Donders Paviljoen een workshop onder leiding van Jenny Wesly en met medewerking van Noraly Beyer. De deelnemers spraken met elkaar over de thema’s van de tentoonstelling en over identiteit en ieders culturele bagage. Een van de conclusies was dat we - als Tilburgers / Nederlanders - allen op enige manier sporen meedragen van dit beladen verleden en daardoor deelgenoot zijn van deze ‘zwarte bladzijde’ uit de koloniale geschiedenis.